Anda Kalma Sanatı: Yoga
Gün içinde bazen anahtarı nereye koyduğunu, o odaya neden girdiğini, kimin sana neyi söylediğini unutuyor olabilirsin. Yoga. Çağımız gereği hızlı hızlı yaşayıp bir şeylere yetişmeye çalışmaktan fark etmeden yorulmuş olabilirsin. Çünkü bedenin bazen o kadar hızlı hareket eder ki zihnin ve ruhun geride kalır. Bedenine yetişmeye çalışırken zihinsel olarak yorulursun, bazı şeyleri unutursun, neye kaygılandığını bile bilmeden strese girersin. Dışarıdan her şey olması gerektiği gibi, olduğu gibi devam eder ama sen içten içe bir şeylerin ters gittiğini hissedebilirsin.
Anda Kalabilmenin Önemi
Zamanı durdurmayı ara sıra düşündüğünü biliyorum. Bazen çok mutlu olduğunda o anı sonsuza dek yaşamak için, bazen kötü bir olay yaşadığında bir sonraki hamlene karar vermek için, bazen zamanın ne kadar hızlı geçtiğini fark edip kaygılandığında… Yoga yaparken zamanı kendin için durdurabilirsin. Ev işlerini, projenin son tarihini, geri aramayı unuttuğun arkadaşını, sana boğuluyormuş gibi hisseden tüm sorumluluklarını bir saatliğine zihninden atabilirsin çünkü tek ihtiyacın olan bu olabilir. Her şeye yetişmeye çalışırken hiçbir şeye doğru düzgün yetişemediğini hissediyorsan, durup biraz soluklanmak yani “zamanı bir saatliğine durdurmak” aradığın çözüm yolu olabilir. Yoga seansından sonra hayat kaldığı yerden devam edecek, sosyal kimliklerin ve sorumlulukların bıraktığın yerde olacak. Hiçbirinin önemi veya aciliyeti ne artacak ne azalacak. Değişen tek şey sen olacaksın, bedenine yetişmiş bir zihin ve farklı bakış açıları üretebilecek bir sen.
Yogada Zihin, Beden ve Ruh
Bedeninle ve zihninle eşit derecede ilgilenmediğini fark ettiğinde bunu düzeltmenin yollarından biri yogadır. Fizik, ruh ve zihnin birlikte çalışmasına olanak sağlar. Hem bir bütün olmayı hem de parçalara ayır ayrı dikkat göstererek farkındalığı arttırmayı amaçlar. Fiziksel, ruhsal ve zihinsel iyileşme sağlama yolculuğunda seni günlük hayatın hızından, stresinden ve ağırlığından bir süre uzaklaştırır. Yoga yaparak bir saatliğine ritmik beden hareketleri eşliğinde zihnini boşaltabilirsin, kendine odaklanabilirsin. Bu bir saatlik zaman diliminde sosyal kimliklerinden uzaklaşabilirsin. Bu süreçte birinin ebeveyni, çocuğu, öğrencisi, işçisi, patronu, eşi veya akrabası olarak üstlendiğin tüm sorumlulukları bir kenara bırakabilirsin. Kim olduğunu kendine tekrar hatırlatabilir, yeniden keşfedebilir hatta belki ilk defa kendinle tanışabilirsin. Böylece yalnız kalmaya, mola vermeye, kendine vakit ayırmaya, içe dönmeye ve gün içinde zamanı bir süreliğine durdurmaya ne kadar ihtiyacın olduğunu fark edeceksin.
Ne Değildir Bu Yoga?
Peki ne değildir bu büyülü gibi anlatılan yoga? Kendini tanımak ve sınırlarını öğrenmek bu yolculuğun ilk adımıdır. İlgili en çok yanlış bilinen şey estetik görünme zorunluluğudur. Halbuki duruşlar için esnek olmak zorunda değilsin, duruşları mükemmel yapmak zorunda değilsin çünkü zaten mükemmel duruş hiç olmadı aslında. Herkesin bedeni kemiklerimizin yapısı gereği birbirinden çok farklı, biri daha iyi biri daha kötü değil. Öne eğilememen nasıl yoga yapamadığın anlamına gelmiyorsa, çok iyi öne eğilebilen biri de çok iyi yoga yapıyor denilemez. Bu noktada bedeninin sınırlarını bilmen, kendini olduğun gibi kabullenmen ve bunu yapmanın doğru ya da yanlış bir yolu olmadığını bilmen başlamadan önce çok önemli.
Nedir Bu Yoga?
Yoga uygun müzik, kokular ve ışıklandırma eşliğinde belirli sırayla belirli bedensel hareketlerin yapıldığı bir alandır. Felsefesiyle birlikte öğrenmek içsel yolcuğun önemli bir parçasıdır. Yaşam acılarla, seni üzen olaylarla dolu olabilir ama bunların farkında olup bunlarla çalışmaya karar verdiğin an özgürleşebilirsin. Çeşitli alanlara sahiptir ve o an neye ihtiyacın varsa o alanda çalışabilirsin, bir alanı çok beğensen de diğerlerine de fırsat vermeyi unutmamalısın.
- Hatha Yoga: Bedeninde dengeyi sağlarken güç, esneklik, nefes ve zihinsel dayanıklılık bir arada çalışır. Diğer yoga türlerine göre daha hızlı hareketleri içerir. Stresi azaltmayı ve kilo vermeyi sağlar.
- Yin Yoga: Hareketler bedenindeki kan dolaşımını, esnekliğini ve kas kontrolünü geliştirmeye yöneliktir. Duruşları uzun tutarak pozda derinleşmeyi ve bu sırada zihninde dinginliği sağlar.
- Vinyasa Yoga: Akış yogası olarak da bilinir, bedensel hareketler kontrollü nefes ritmi ile uyumlu gerçekleştirilir. Pozlar süregelen bir hareketi sembolize eder ve her harekette nefes, duruşlara göre koordine edilir.
- Ashtanga Yoga: Stres ve vücut ağrılarından kurtulmak, kilo vermek için yapılabilen bir türdür. Duruşları bedeni zorlayabileceği için başlangıç için uygun değildir, beden kontrolü sağlandıktan sonra yapılması daha uygundur.
- Diğer Türler: Iyengar Yoga, Vinyasa ile Yin’in birleşimine benzer. Restoratif Yoga kolay duruşları içeren rahatlamaya yönelik bir türdür. Kundalini Yoga, farkındalığı arttırmaya yöneliktir. Hamile ve çocuk yogası da kendi içinde özelleşmiş akışları içerir.
Nefes Tekniklerinin Rolü
Yoga’da nefes, zihinsel ve bedensel farkındalığı artırmanın en güçlü araçlarından biridir. Nefes teknikleri, yoga pratiğinde “Pranayama” olarak bilinir ve bedensel enerjiyi dengelemek, zihni sakinleştirmek ve ruhu sakinleştirmek amacıyla kullanılır. Bu teknikler, sadece fiziksel sağlığı desteklemekle kalmaz, aynı zamanda duygusal dengeyi sağlamada da önemli bir rol oynar.
Nefes ve Farkındalık: Yoga’da nefes, her hareketin ve asananın tam olarak yapılabilmesi için kritik bir unsurdur. Farkındalıkla yapılan her nefes, yoga pratiğinde anda kalmayı sağlar. Farkındalık, zihni geçmişin kaygılarından veya geleceğin belirsizliklerinden uzaklaştırıp şimdiki ana odaklanmayı sağlar. Bu da stresi azaltır ve zihni netleştirir.
Nefes Tekniklerinin Faydaları:
- Zihinsel Temizlik: Pranayama, zihni sakinleştirir ve düşünceleri organize eder. Derin nefes almak, beyne oksijen giderilmesini sağlayarak zihinsel netlik yaratır.
- Stres Azaltma: Derin nefes almak, stresin azalmasına yardımcı olur, çünkü vücutta oksijen seviyesi arttıkça sinir sistemi daha sakin hale gelir.
- Bedensel Denetim: Nefes alıp verme sırasında bedensel denetim sağlanır, kas gerilmesi azalır ve bedensel rahatlama oluşur.
Yoga ve Stres Azaltma
Günümüzün hızla değişen dünyasında sıkça karşılaşılan stresle başa çıkmanın etkili bir yoludur. Yoga pratiği, hem beden hem de zihin üzerinde derinlemesine bir rahatlama sağlar. Yoga ile stres yönetimi sadece fiziksel rahatlama ile değil, aynı zamanda zihinsel denetim ve duygusal dengeyle sağlanır.
Yoga’nın Stresle Başa Çıkma Yöntemleri:
- Nefes Teknikleri: Yukarıda belirtildiği gibi, nefes kontrolü (pranayama), stresin azaltılmasında en önemli araçlardan biridir. Derin, yavaş nefesler almak, vücudun gevşemesine ve rahatlamasına yardımcı olur.
- Asanalar (Pozlar): Yoga pozları, bedenin rahatlamasını sağlarken, aynı zamanda kaslardaki gerginliği ve sıkışmayı da azaltır. Öne eğilme, geriye eğilme gibi pozlar, stresli bir bedeni rahatlatabilir.
- Dinginlik ve Meditasyon: Yoga pratiklerinin sonunda yapılan meditasyon, zihnin de sakinleşmesini sağlar. Bu sayede anksiyete ve stresin etkileri azalır. Ayrıca, meditasyon sırasında odaklanma yeteneği artar, bu da kişiyi stresli düşüncelerden uzaklaştırır.
Yoga’nın Stres Üzerindeki Etkisi:
- Sinir Sistemini Sakinleştirir: Yoga, parasempatik sinir sistemini uyararak vücutta rahatlama yaratır. Bu, kalp atış hızının yavaşlamasını ve tansiyonun düşmesini sağlar.
- Hormon Dengelemesi: Yoga, vücudun stresle ilişkili hormonlarını (kortizol) dengeleyerek, ruh halini iyileştirir. Aynı zamanda “mutluluk hormonu” olarak bilinen endorfinlerin salgılanmasına yardımcı olur.
- Duygusal Düzenleme: Yoga, bireylerin duygusal durumlarını daha iyi yönetmelerine yardımcı olur. Stresli durumlarla başa çıkma yeteneği, yoga pratiğiyle zaman içinde gelişir.
Yoga ve Zihinsel Sağlık
Yoga’nın fiziksel sağlığı desteklemesinin yanı sıra, zihinsel sağlık üzerinde de olumlu etkileri vardır. Zihinsel sağlığı iyileştirmek için bütünsel bir yaklaşım benimser. Farkındalık, nefes teknikleri ve meditasyon, zihinsel sağlığın korunmasına ve iyileştirilmesine yardımcı olur.
Yoga’nın Depresyon, Kaygı ve Anksiyeteye Etkisi:
- Depresyon: Depresyon belirtilerini azaltmada oldukça etkilidir. Düzenli yoga yapmanın, depresyonu kontrol altına almayı sağlayabileceği ve ruh halini iyileştirdiği gösterilmiştir. Serotonin seviyelerini artırarak depresyonun belirtilerini hafifletir.
- Kaygı: Kaygı bozukluğu yaşayan kişiler için büyük bir rahatlama kaynağıdır. Yoga, kişilerin kaygılarını yönetmelerine yardımcı olur. Vücuttaki gerilimi azaltarak, zihnin de kaygıdan arınmasını sağlar. Ayrıca, derin nefes almak ve odaklanmak, kaygı seviyesinin düşmesine yardımcı olur.
- Anksiyete: Anksiyeteyi azaltan etkili bir yöntemdir. Yoga asanaları, zihnin sakinleşmesini sağlayarak anksiyeteyi azaltır. Ayrıca, yapılan meditasyonlar ve nefes teknikleri, kişinin zihnini boşaltmasına ve rahatlamasına yardımcı olur.
Yoga ile Duygusal İyileşme:
- Yoga, kişinin duygusal iyileşme sürecini destekler. Kendine zaman ayırmak, bedensel ve zihinsel olarak kendini dinlemek, kişinin duygusal travmalardan arınmasına yardımcı olabilir.
- Aynı zamanda kişilerin duygusal yanıtlarını kontrol etmelerine yardımcı olur. Duygusal zekâ ve farkındalık kazandırarak, stresli ve duygusal durumlarda daha sağlıklı tepkiler vermeyi sağlar.
Neden Yoga?
Önceki başlıklarda bahsettiğim zihinsel faydalar, yogayı özel kılan özelliklerdir. Burada bütün olarak sana yoganın faydalarından bahsedeceğim. Faydaları birlikte incelendiğinde, genel olarak yaşam kalitenin artacağı söylenebilir.
- Stres yönetimini öğretir, zihnini sakinleştirir ve farkındalığını arttırır.
- Fiziksel esneklik ve güç sağlar, bedeninin sınırlarını öğretir.
- Omurganı hizalayarak postür düzenler, duruşunu iyileştirir.
- Ruh sağlığını destekleyerek kaygı ve depresyon belirtilerini azaltır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir, kortizol seviyelerini düzenler.
- Nefes farkındalığını arttırarak solunum kapasiteni genişletir.
- Zihnini ve vücudunu rahatlatarak uyku kaliteni arttırır.
- Odaklanma ve konsantrasyonunu geliştirir.
Kısacası yogayı, her gün hiç şikayet etmeden gündelik hızına ayak uyduran ve çoğu zaman yorulduğunu bile belli etmeyen bedenine, zihnine ve ruhuna teşekkür etmek için ayıracağın bir saat olarak düşünebilirsin. Bu bir saat içinde kendinle tanışabilir, kendin için bir şeyler yapmayı alışkanlık haline getirebilir, sınırlarını öğrenip kendini geliştirebilirsin. En önemlisi de zamanı durdurabilirsin, bazen tek ihtiyacımız olan şey durup bir soluklanmak, değil mi?
